Over de ontwikkeling van jonge kinderen
‘Ontwikkeling’ betekent veranderingen in de lichamelijke groei van je kind. Het zijn de veranderingen in de sociale, emotionele, gedrags-, denk- en communicatieve vaardigheden van kinderen. Al deze ontwikkelingsgebieden zijn met elkaar verbonden, en elk hangt af van en beïnvloedt de andere.
In de eerste vijf levensjaren stimuleren ervaringen en relaties de ontwikkeling van kinderen en creëren ze miljoenen verbindingen in hun hersenen. De hersenen van kinderen ontwikkelen in de eerste vijf jaar sneller verbindingen dan op enig ander moment in hun leven. Dit is het moment waarop de basis wordt gelegd voor leren, gezondheid en gedrag voor de rest van het leven.
Baby’s worden geboren om te leren en hun hersenen ontwikkelen zich door gebruik. Stimulerende en zorgzame omgevingen met veel verschillende activiteiten bieden kinderen volop manieren om te spelen, zich te ontwikkelen en te leren.
Relaties: de basis van de ontwikkeling van kinderen
De relaties van kinderen beïnvloeden alle gebieden en stadia van hun ontwikkeling. Betekenisvolle interacties tussen ouder en kind tijdens deze kritieke jaren leggen daarvoor de basis. In feite vormen relaties dus de basis van de ontwikkeling van kinderen.
Door relaties leren kinderen essentiële informatie over hun wereld. Kinderen leren bijvoorbeeld of de wereld veilig is, of er van hem of haar wordt gehouden, van wie hij of zij houdt, wat er gebeurt als ze huilen of lachen, en nog veel meer.
Kinderen leren ook door relaties tussen andere mensen te zien – bijvoorbeeld door te zien hoe je je gedraagt met andere gezinsleden. Dit leren vormt de basis voor de ontwikkeling van de communicatieve, gedrags-, sociale en andere vaardigheden van kinderen.
De relatie van je kind met jou is een van de belangrijkste relaties in hun leven. Relaties met andere familieleden, verzorgers, inclusief opvoeders in de vroege kinderjaren, en andere kinderen zijn ook erg belangrijk voor de ontwikkeling van het kind.
Spelen: hoe de ontwikkeling en het leren van kinderen gebeurt
In de beginjaren is spelen de belangrijkste manier van leren en ontwikkelen van kinderen.
Spelen is leuk voor kinderen. Het geeft kinderen ook de mogelijkheid om te verkennen, observeren, experimenteren en problemen op te lossen. Kinderen hebben hierbij de steun en aanmoediging van ouders nodig. Het is wel belangrijk om te streven naar een balans tussen het ondersteunen van kinderen en kinderen dingen zelf te laten proberen en daar hoort fouten maken bij. Zelf ontdekken hoe de wereld werkt, is een belangrijk onderdeel van het leerproces van kinderen.
Door veel tijd te besteden aan spelen, praten, luisteren en interactie met ouders, leren kinderen belangrijke vaardigheden voor het leven. Deze vaardigheden omvatten communiceren, denken, problemen oplossen, bewegen en samen zijn met andere mensen en kinderen.
Spelen is een geweldige relatiebouwer. Spelen met je kind is een simpele boodschap: je bent belangrijk voor me. Deze boodschap helpt kinderen te leren wie ze zijn en waar ze in de wereld passen.
Andere dingen die de ontwikkeling van kinderen vormgeven
De genen van kinderen en andere factoren zoals gezond eten, bewegen, gezondheid en de buurt waarin ze wonen, zijn ook van invloed op de ontwikkeling en het welzijn van kinderen.
Gezond eten
Gezonde voeding geeft kinderen de energie en voedingsstoffen die ze nodig hebben om te groeien en zich te ontwikkelen. Het helpt ook hun gevoel voor smaak te ontwikkelen. Gezonde gezinsvoeding en eetpatronen in de eerste levensjaren kunnen leiden tot gezonde eetgewoonten voor het leven.
Fysieke activiteit
Fysiek actief zijn is essentieel voor de gezondheid van kinderen. Het zet kinderen in beweging, ze ontwikkelen motorische vaardigheden, helpen kinderen na te denken en geeft kinderen de kans om hun wereld te ontdekken. Kinderen hebben dus volop mogelijkheden nodig om actief te spelen, zowel binnen als buiten.
Gezondheid
Kleine kinderziektes zoals verkoudheid, oorpijn en gastro-enteritis hebben over het algemeen geen langetermijneffecten op de ontwikkeling. Maar invaliditeit, ontwikkelingsachterstand en chronische of langdurige aandoeningen kunnen de ontwikkeling beïnvloeden. Gezondheids- en handicapprofessionals kunnen ouders helpen de toestand van kinderen te begrijpen en hoe deze de ontwikkeling beïnvloedt.
Buurt en lokale gemeenschap
De ontwikkeling van kinderen wordt ondersteund door positieve relaties met vrienden en buren, en toegang tot speeltuinen, parken, winkels. Maar ook de kinderopvang, peuterspeelzalen, kleuterscholen, scholen, gezondheidscentra en bibliotheken.
Ontwikkeling van het kind: verschillen tussen kinderen
Over het algemeen vindt de ontwikkeling bij de meeste kinderen in dezelfde volgorde plaats, maar vaardigheden kunnen zich op verschillende leeftijden of tijdstippen ontwikkelen. Kinderen leren bijvoorbeeld meestal staan, en daarna leren ze lopen. Maar deze ontwikkeling kan op elk moment tussen 8 en 18 maanden plaatsvinden.
Jouw kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier en tempo. Hoewel de volgorde waarin baby’s bewegingen aanleren vaak hetzelfde is, kan het ook zo zijn dat de volgorde van jouw kind anders is. Kijk er dus niet gek van op als jouw kindje tijgeren overslaat. Als je jezelf afvraagt of de ontwikkeling van jouw kind op schema ligt, bedenk dan dat de ontwikkeling in de loop van de tijd plaatsvindt. Verschillen tussen kinderen zijn meestal niets om je zorgen over te maken.
Als je echt het gevoel hebt dat er iets niet helemaal goed is met de ontwikkeling van je kind, vertrouw dan op je instinct. Ga samen met je kind naar een verpleegkundige, huisarts of kinderarts.
Ouder zijn
Of je nu een ouder, grootouder, verzorger van een familielid of pleegouder bent die een kind opvoedt, je leert altijd. Het is oké om zeker te zijn van wat je weet. En het is ook oké om toe te geven dat je iets niet weet en vragen te stellen of hulp te krijgen.
Child development: the first five years. (2020, 13 augustus). Raising Children Network. Geraadpleegd op 24 mei 2022, van https://raisingchildren.net.au/newborns/development/understanding-development/development-first-five-years
