Hoe geef je feedback aan een kind?

Feedback geven in de volwassen wereld

In ons leven hebben wij ontzettend veel ongeschreven sociale omgangsvormen aangeleerd. Feedback geven is voor veel mensen ook iets dat ze niet bewust aangeleerd hebben gekregen. Toch voelen we allemaal aan dat er toch bepaalde regels aan verbonden zitten. Om dit te illustreren eerst even een hilarische reclame van inshared waarin we allemaal aanvoelen dat op deze manier feedback geven over het algemeen niet echt lekker over komt. Er zitten dus regels aan feedback. Ik zou me kunnen voorstellen dat vrij veel mensen de volgende keer geen cake meer meenemen als ze jarig zijn geweest nadat ze dergelijke feedback op hun taart zouden hebben gehad. Zou jij volgend jaar weer een taart bakken? Bij volwassenen zijn de feedback regels vrij duidelijk. Je benoemd een positief punt en benoemd daarna wat er beter kan. Volwassen zijn over het algemeen wat weerbaarder dan jonge kinderen. Jonge kinderen zijn zowel mentaal als sociaal flink in ontwikkeling, leren snel en zijn daardoor ook gevoelig voor de juiste vorm van feedback. Het geven van de juiste vorm van feedback kan hen de rest van hun leven belemmeren of helpen!

Growth or Fixed mindset

In dit artikel gaat Kirsten van Daelen- Van der Schoot in op de feedback regels die volgen uit de mindsettheorie van Carol Dweck en hoe deze theorie toegepast kan worden bij de ontwikkeling van motorische vaardigheden bij jonge kinderen. De motorische ontwikkeling kun je als opvoeder grofweg op twee manieren sturen. Enerzijds door de omgeving meer of minder stimulerend in te richten. De docent kan bij peutergym de gymzaal zo inrichten dat kinderen gestimuleerd en uitgedaagd worden om oefeningen te doen die goed zijn voor hun ontwikkeling. Anderzijds is de manier van begeleiden door de opvoeder hierbij van belang. Een theorie die gebruikt kan worden bij het begeleiden is de mindset theorie van Carol Dweck.

De Amerikaanse Psychologe Carol Dweck houdt zich bezig met de relatie tussen motivatie en prestaties. Met haar onderzoek heeft ze een theorie ontwikkelt hoe je kinderen opvoedt tot gemotiveerde volwassenen. Ze stelt hierin dat er twee soorten mindsets zijn. Mensen met een ‘fixed mindset’ en mensen met een ‘growth mindset’.

Mensen met een fixed mindset zijn ervan overtuigd dat alleen het talent bepalend is voor hoe iemand presteert in (motorische) vaardigheden. Mensen met een groei mindset geloven dat je vaardigheden en intelligentie kunt aanleren en blijven verbeteren gedurende je leven. Welke mindset iemand heeft ontwikkelt gedurende zijn leven bepaalt mede hoe hij zich ontwikkelt op cognitief én motorisch gebied. Iemand met een fixed mindset wil graag motorisch vaardig overkomen en heeft de neiging om uitdagingen uit de weg te gaan, snel op te geven, inspanningen nutteloos te vinden, feedback te negeren en zich bedreigd te voelen bij het succes van anderen. Het gevolg is dat deze kinderen zich uiteindelijk minder ontwikkelen, faal angstig kunnen worden en motivatieproblemen krijgen. Kinderen met een growth mindset houden van uitdagingen, houden vol bij tegenslag, vinden dat inspanning erbij hoort, staan open voor kritiek en raken geïnspireerd bij het succes van anderen. Het gevolg is dat kinderen hun potentie volledig benutten. Kortom, naast talent speelt de juiste mindset een belangrijke rol bij het presteren in motorische vaardigheden. Deze mindset kan overigens per domein of moment verschillen. Zo kan een kind cognitief een fixed mindset, maar motorisch een groei mindset hebben. De juiste manier van feedback geven helpt kinderen om de juiste mindset te ontwikkelen. Dweck zegt dat kinderen best geboren kunnen worden als angsthazen of aanpakkers. De benadering van ouders is volgens haar de belangrijkste oorzaak van hulpeloze of doorzettende acties. Ook bij jonge kinderen van drie jaar is dit aangetoond. Kortom, als docent peutergym of als ouder tijdens het buitenspelen, kun je het kind helpen om de groeimindset te ontwikkelen en zo het maximale uit zijn motorische capaciteiten te halen. Zoals veel moderne opvoedkundigen is Carol Dweck het er mee eens om kinderen positieve feedback te geven. Daarbij is het belangrijk om te benoemen waarover je een kind positieve feedback geeft. Echter toont zij in haar onderzoek aan dat feedback op proces een groei mindset bevorderd en feedback op prestatie een fixed mindset.

Beeldend voorbeeld feedback geven

Tijdens kleutergym balanceren Sep en Bram over een bank. Een vrij gemakkelijke oefening voor beiden. Sep wordt door zijn ouders geprezen om zijn motorisch talent, wat kun jij toch goed sporten! Bram wordt geprezen omdat hij zo goed heeft geoefend, wat heb jij hard geoefend zeg! Vervolgens krijgen beiden de opdracht om over een erg smalle balk te balanceren. Het lukt hen beiden niet. Als ze na hun poging gevraagd worden of ze willen oefenen op de bank of balk zal Sep eerder geneigd zijn om de bank te kiezen, terwijl Bram eerder de balk pakt. Beide kleuters hebben behoefte om door hun ouders gecomplimenteerd te worden. Sep wil laten zien dat hij een motorisch talent is en Bram wil laten zien dat hij graag hard werkt. Fouten maken hoort daar nou eenmaal bij.

Ontzettend moeilijk

Feedback geven op de juiste manier is ontzettend moeilijk. Het ligt in onze natuur om het uiteindelijke resultaat te benoemen. In de TED Talk van Carol Dweck komt zij hier ook nog op terug. Namelijk dat wij op school allemaal alleen maar op het resultaat beoordeeld worden en ook in de 'echte wereld' worden we uiteindelijk op het eind resultaat beoordeeld. Het is eind resultaat is uiteraard ook van ontzettend groot belang. Als een chirurg heel goed geoefend heeft en heel goed zijn best heeft gedaan tijdens een hersenoperatie, maar de patient is nu blijvend verlamd zullen we toch de beste man aanspreken op zijn resultaat. En, terecht!

Haar theorie steunt echter wel de methode om in plaats van het geven van een onvoldoende, de beoordeling 'nog niet' te geven.

Haar theorie staat er dan ook niet voor om kinderen die het eindresultaat niet halen te prijzen alsof ze het eindresultaat wel behaald zouden hebben. Haar theorie steunt echter wel methode om in plaats van het geven van een onvoldoende, de beoordeling 'nog niet' te geven. Dit geeft aan dat het eindresultaat er nog niet is én dat met mogelijke extra inzet het einddoel wel te behalen is. Zo stimuleer je een groei mindset.  Dus uiteindelijk is het resultaat wel degelijk van belang. Waar de theorie van Dweck op ingaat is het stimuleren van intrinsieke motivatie zodat het kind op zijn eigen weg het eindresultaat zelf wil halen. Hoe mooi is het dat wij als opvoeders jonge kinderen kunnen helpen bij het aanleren van een mentale groei instelling als we op de juiste manier feedback geven!